Wydawałoby się, że zmiana biegów jest czynnością na tyle mechaniczną i prostą, że właściwie nie ma o czym mówić. Chcąc jednak być szybkim kierowcą powinno interesować cię urwanie nawet setnych sekundy. W artykule zajmiemy się prawidłową i szybką zmianą biegów w samochodzie wyposażonym w zwykłą skrzynię biegów H.

Wielu kierowców popełnia dwa podstawowe błędy jeżeli chodzi o zmianę biegów:

  • Po pierwsze, filmowcy z Hollywood nauczyli wszystkich, że prawdziwy kierowca to taki, który cały czas trzyma rękę na lewarku. Duży błąd! Równie dobrze mógłbyś sobie tę rękę przywiązać do pleców. Obie ręce powinny znajdować się na kierownicy – tam ich miejsce. Nie wolno ci nawet przygotowywać się do zmiany biegu trzymając rękę przez moment na dźwigni przed zmianą. Za każdym razem gdy zdejmujesz jedną rękę z kierownicy o połowę zmniejszają się twoje możliwości zapanowania nad samochodem. Tracisz ponadto połowę informacji jakie przekazuje tobie kierownica.

  • Drugim problemem jest zbyt duża siła z jaką kierowcy zmieniają biegi. Zbyt mocne trzymanie dźwigni oraz siłowanie się z lewarkiem powoduje wolną zmianę biegów i szybsze się jej zużywanie. Miejmy to na uwadze gdy przyjdzie nam do głowy tuning w stylu short-shiftera. Prawidłowa zmiana biegów to taka, w której wykonujemy delikatny, ale szybki ruch ręką, a dźwignię trzymamy u samej góry przy użyciu wpół-otwartej dłoni. Chwyt a’la pilot myśliwca zostawmy… pilotom myśliwców.

 

Aby prawidłowo poprowadzić lewarek w tył – przykładowo z 3 na 4 – powinieneś nakryć go od góry lekko zagiętą dłonią, a następnie wykonać nim prosty ruch do tyłu. Ruch powinien być zdecydowany, ale delikatny. Zakładając, że ruch lewarka przy zmianie biegów jest dość krótki, zmiany powinieneś dokonać głównie przy użyciu nadgarstka. Nie próbuj na siłę pokonać oporu skrzyni biegów – biegi powinny wchodzić gładko nawet przy szybkiej zmianie. Pamiętaj, żeby nie blokować nadgarstka, gdyż wówczas prawie na pewno zmiana zostanie wykonany ze zbyt duża siłą, a co za tym idzie – zbyt wolno.

Aby prawidłowo poprowadzić lewarek do przodu – przykładowo z 4 na 3 – powinieneś nakryć go od góry lekko zagiętą dłonią, a następnie wykonać ruch w przód po linii prostej. Tym razem jednak, dźwignia powinna opierać się o środek dłoni, a nie palce. Aby ułatwić sobie zadanie, ugnij po prostu nadgarstek kierując palce ku górze. W zmianie biegów tego typu pracuje głównie ramię – nadgarstek pozostaje zablokowany nieruchomo.
dzwignia_zmiany_biegow.jpg
Z kolei, aby prawidłowo wykonać zmianę biegów na ukos – przykładowo z 2 na 3 powinieneś pamiętać przede wszystkim, żeby nie robić ręką zygzaka! Zmiany na ukos powinny być naprawdę wykonywane na ukos i to prawie po linii prostej. Jeżeli ruch wykonasz delikatnie, lewarek powinien po prostu wskoczyć na swoje miejsce.

Szczególnym przypadkiem jest zmiana biegów z 2 na 3 – teoretycznie jest to zmiana jaką powinniśmy wykonywać na ukos – podobnie jak zmieniamy biegi z 4 na 5. Tak jednak nie jest. Jeżeli nasze auto ma sprawną skrzynię biegów, najszybszą metodą zmiany z 2 na 3 jest po prostu wykonanie ręką ruchu do przodu. Gdy dźwignia przeskoczy na luz, sprężyna powinna ustawić ją idealnie na przeciwko 3 biegu. Oczywiście wykonując taką zmianę biegów powinniśmy pozwolić dźwigni na ruch w bok w momencie przejścia na pozycję neutralną.

Niektórzy uważają, że doskonałym sposobem zmiany biegów jest zmiana biegów bez sprzęgła. Wygląda to bardzo ciekawie, ale wielu instruktorów jazdy i zawodowców udowodniło, że taka zmiana biegów nie jest wcale szybsza, a grozi uszkodzeniem skrzyni biegów, jeżeli nie jest prawidłowo wykonana.

Podobnie wygląda sprawa ze zmianą biegów bez zdejmowania nogi z gazu. Taka zmiana może i jest szybsza, ale bardzo szybko zużywa sprzęgło oraz niszczy elementy przeniesienia napędu. Poza tym, łatwo sobie wyobrazić czym kończy się taka zmiana biegów w autach o dużej mocy.

 
Główne zasady:

  • nigdy nie siłujemy się z dźwignią zmiany biegów. Jeżeli podczas szybkiej zmiany biegów skrzynia zaczyna zgrzytać kupmy porządny sportowy samochód.
  • zmieniając biegi w dół używajmy nadgarstka
  • zmieniając biegi w górę zablokujmy nadgarstek i wykonujmy ruch ramieniem.
  • zmieniając biegi na ukos starajmy się prowadzić dźwignię zmiany biegów po linii prostej
  • używajmy sprzęgła i zdejmujmy nogę z gazu – nawet sportowcy to robią!