Poniższy tekst ukazał się w numerze 09/2007 Magazynu Rajdowego WRC. Postanowiłem go zamieścić na stronie, ponieważ jestem olbrzymim fanem turbodoładowanych silników benzynowych i mam wrażenie, że nie jestem w tym odosobniony. Tekst uprościłem i uzupełniłem informacjami własnymi.
Zasada działania
Turbosprężarka (zwana potocznie turbo nie mylić z kompresorem ) jest urządzeniem, które pozwala sprężać powietrze dostarczane do cylindrów w silniku. Im bardziej powietrze jest sprężone, tym więcej mieszanki paliwowo-powietrznej może ulec spaleniu i tym większą moc rozwija silnik.
Turbosprężarka, jak sama nazwa wskazuje, składa się z dwóch części: turbiny i sprężarki. W pierwszej – znajduje się ona na kolektorze wydechowym – przepływające spaliny obracają wirnik. Jego obroty za pośrednictwem ośki przekazywane są do drugiej części czyli sprężarki. Sprężarka umiejscowiona jest na kolektorze dolotowym i jej zadaniem jest ,,wciskanie powietrza do silnika”.
Ze względu na fakt, że wirnik opływają gorące spaliny, a sprężarkę zimne powietrze, ten pierwszy wraz z obudową nazywany jest stroną gorącą, a sprężarka wraz z obudową – stroną zimną.
Omawiając podstawy działania turbosprężarki nie sposób nie wspomnieć o intercoolerze. Intercooler jest urządzeniem, która ma za zadanie chłodzić powietrze ,,ściskane” przez sprężarkę zanim wleci ono do silnika. Wynika to z faktu, iż sprężanie powietrza powoduje wzrost jego temperatury – to właśnie dlatego gdy pompujemy dętkę w rowerze czujemy jak pompka się nagrzewa. Wzrost temperatury powietrza powoduje jego rozrzedzenie, a to z kolei oznacza, że do silnika dostaje się mniej tlenu. A jak wiadomo, mało tlenu – mało mocy.
Poniższy rysunek przedstawia schemat całego układu turbodoładowania.
49 komentarzy do artykułu “jak działa turbo?”
Komentuj:
Musisz być zalogowany aby komentować
admin14 paź 2007 #
Byłbym wdzięczny za wskazanie ewentualnych błędów w tekście. Nie czuję się zbyt mocny w tematyce turbodoładowania.
Kocureq14 paź 2007 #
Brakuje czegoś o zaworach blow-off valve (BOV – upustowy) i wastegate, turbodziurze, o tym, jak jeździć z turbiną i paru innych pierdołach. Artykuł jako poglądowy napisany dość sensownie, ale za krótki i zbyt mało szczegółowy, toteż jego wartość informacyjna jest niewielka. Podobną wiedzę można zdobyć w wielu innych miejscach.
marcin10 gru 2007 #
Mam pytanie czy orientujecie się jakie są najczęstrze objawy zepsucia się turbosprężarki ?
bo moje t4-ka bardzo straciła na mocy max prędkosc w tej chwili to 120 km/h pedał do dechy i nic nie bierze oleju a przynajmniej nie widać ubytku, .
r.15 gru 2007 #
Większość nowoczesnych turbosilników ma niewiele mniejszy stopień sprężania w porównaniu do silnikow wolnossących — czasy silników o stopniu sprężania 7:1 i wielkiego, dmuchającego ponad 2bary turbo niestety już minęły. Obecnie doładowany silnik o stopniu sprężania 10:1 nie jest niczym nienormalnym (np. VW 2.0TFSI — 10.3:1).
karol05 lut 2008 #
Adminie – brakuje w tekście paru ciekawostek jak np tego że robocze obroty turbo to około od 70tyś obr/min do 180tyś obr/min (dla K03-003), magistrala smarująca ma przekrój w granicach (zależy od turbo) od 1mm do 2,5mm; brakuje też instrukcji bardzo rozpowszechnionej – o sposobie jeżdżenia z turbo nie katować jak temp oleju nie jest właściwa oraz nie gasić zaraz po jeździe tylko poczekać chwile.
Kamil25 mar 2008 #
Artykuł napisany fajnie, krótki ale przynajmniej sensowny. Brakuje kilku rzeczy o których pisaly koledzy wcześniej ale ja jestem zadowolony. Pozdrawiam
Dawid25 kwi 2008 #
Napiszcie coś o silnikach diesla z turbo … no i jak ktoś tu słusznie napisał, co i chyba jest ideą tej strony, jak poprawnie jeździć z turbo … czy to na benzynie czy w dieslu, kiedy można w pełni z tego korzystać, jak robić to optymalnie czy też jak wysilić maksymalnie, no i podstawowe błedy które robią kierowcy silników z turbo (mówie o cywilnych wersjach samochodów) np: gaszenie silnika przy parkowaniu gdy samochód jeszcze jedzie … gaszenie silnika gdy ten trzyma obroty itd…. i o konsekwencjach (awariach) jakie występują :)
Imanique06 cze 2008 #
No panowie, z turbo trzeba uważać
Artur17 lip 2008 #
W sprawie turbo diesla t4. Ja mialem podobny problem w Audi A6 2.5TDI 150 KM a rozpedzal sie max do 130km/h. Co sie okazalo – byl uszkodzony przeplywomierz powietrza i komputer mial zla informacje o jego ilosci dostajacej sie do cylindrow. Bylo to glowna przyczyna braku powera. Oczywiscie trzeba bylo ustawic czasy wtryskow na komputerze i teraz 230 km/h leci bez problemu ( max producent podaje 218, 6speed gearbox ).
Jesli chodzi o technike jazdy to oczywiscie mozna i nawet trzeba miec ciezka noge w tdi ale nalezy z tym poczekac az silnik sie rozgrzeje i olej dostanie odpowiednia temperature w ktorej nie jest gesty i dobrze smaruje.
Moja sprezarka laduje 2 atmosfery i wszystko chodzi git. Przynajmniej tak pokazuje VAG – w zaleznosci od obrotow najczesciej jest 1,9 atmosfery. Poprawcie mnie jak cos zle napisalem bo expertem nie jestem – tyle co podpatrze jak jestem w serwisie. Jelenie Gora Goduszyn przy drodze na Szklarska Porebe. Polecam :) Chlopaki daja rade he he.
Co do gaszenia silnika to po ostrej jezdzie nie wolno gasic silnika jak tylko sie zatrzymamy tylko trzeba z minutke odczekac – chyba chodzi o to zeby sie turbina schlodzila.
Pozdrawiam Artur Coventry UK
Patricko17 lip 2008 #
Posiadam Alfę Romeo 156 Sportwagon z silnikiem 2.4 JTD 153KM.
Jak kolega zauważył bardzo ważnym w przypadku diesli (nie wiem czy benzyniaków też) to nie katować turbo póki nie jest nagrzane. Szczególnie w zimie kiedy to młokosy starają się popisać i ledwo po wyjeździe auta z garażu katują go trzymając non stop gaz na maxa, a turbo i silnik zimne jak cholera.
Nie dziwota, że turbo długo nie pociągnie wtedy. Najpierw pojeździć jakiś czas, choćby te 5minutek bez jakiegoś targania autem a potem można się pobawić. Ja tak robię i jeszcze nie miałem z nim problemów.
Bardzo ważnym po dojechaniu do celu jest odczekać jakiś czas i trzymać auto na gazie. Chodzi o to, że w momencie zgaszenia samochodu automatycznie wyłączane jest również smarowanie turbiny/wirnika, i kręci się na tym co zostało. Oczywiście jak ktoś zgasi auto raz czy dwa razy od razu po dojechaniu do celu to wiadomo, że nic się nie stanie, ale jak ktoś będzie robił to cały czas to nie wróżę temu turbo długiej przyszłości.
Anka22 lip 2008 #
Do Artura.(nie tylko:))
Mam A6 2,5 TDI i został wymieniony zawór w turbinie 3 dni temu, na kompie pokazywał błąd przepływomierza, a teraz błąd podciśnienia w kolektorze dolotowym.
Auto dalej „nie ciągnie”, mechanik zdziwiony.
Nie wiem co robić… :(
Anka
Patricko25 lip 2008 #
Z doświadczenia wiem, że jak coś się sypie w turbo to wszelkie zabiegi naprawiania go to tylko strata kasy, jeśli ktoś się łudzi, że pojeździ na tym przez dłuższy czas, to niestety jest w błędzie. Każdy dobry mechanik, powtarzam DOBRY, a nie pan Mieciu z garażu, powie że turbo trzeba wymienić i tyle. Niektóre renomowane firmy z góry mówią, że nie zajmują się renowacją turbosprężarek. Niestety taki wynalazek, że albo działa bez problemu do końca dni samochodu, ale jak się coś zacznie sypać to na całego.
Koszt takiego nowego turbo to wydatek rzędu 3000zł i w górę.
W zależności od „półki” z której wybieramy.
Karol09 sie 2008 #
Artur – VAG pokazuje 2 bar ale tylko dlatego że nie umie odjąć wartości ciśnienia atmosferycznego (tj 1bar) od wartości które pokazuje VAG trzeba odjąc 1 i masz tyle co turbo pompuje.
Anka – zawór w turbo wymienia się bardzo sporadycznie bo rzadko się zdaża żeby padł. Najczęstszą przyczyną braku mocy samochodu jest zasyfiony przepływomierz który trzeba wyczyścić a jak to nie pomaga to wymienić.
Padnięta przepływka nie pokazuje prawidłowej masy powietrza jaka trafia do silnika i komputer przyjmuje awaryjne wielkości – co skutkuje ograniczeniem V max i mocy.
Arkus11 paź 2008 #
Ja mam pytanie czy taka turbo sprezarka pompuje powietrze cały czas czy tylko kiedy tłok idzie juz do dolu dostaje zastrzyk cisnienia, czy w silnikach 2 suwowych moze działac turbo , i czy tylko sa turbo sprezarki napedzane tylko spalnami ??
Venom21 paź 2008 #
Ciekawy artykul. Przydaloby sie wiecej info na temat zasad doboru zespolu turbosprezarki do danego silnika. Poza tym chcialbym poprawic Pana o nicku Karol [komentarz z lutego 2008]. Predkosc obrotowa walka [oraz wirnikow] turbosprezarki w dzisiejszych czasach jest znacznie wyzsza. W seryjnych silnikach diesla osiaga wartosc nawet 300 000 obr/min. Tyle odemnie. Pozdrawiam
Songokan29 paź 2008 #
„Arkus
Ja mam pytanie czy taka turbo sprezarka pompuje powietrze cały czas czy tylko kiedy tłok idzie juz do dolu dostaje zastrzyk cisnienia, czy w silnikach 2 suwowych moze działac turbo , i czy tylko sa turbo sprezarki napedzane tylko spalnami ??”
Turbina pompuje powietrze cały czas, w dolocie powstaje nadciśnienie i w chwili otwarcia zaworu wlotowego powietrze niejako samo „pcha” się do cylindra. Jeśli chodzi o dwusuwy, to owszem można zastosować turbo choć nie zawsze ma to sens. Większe ciśnienie z pewnością poprawia przepłukiwanie cylindra ale w przypadku benzyniaka trzeba zwrócić uwagę na bardzo duży wzrost zużycia paliwa. W benzynowych dwusuwach zabiegów takich raczej się nie stosuje (przynajmniej ja nie znam takiego), natomiast istnieją turbo-dwusuwy diesle stosowane do napędu lokomotyw. W dieslu pompuje sie czyste powietrze, więc do płukania cylindra można go zużyć ile się tylko zechce:)
Maciek02 lis 2008 #
Witam Wszystkich!!
Mam problem posiadam Bmw e87 120d niedawno kupilem, wszystko bylo ok do wczoraj wyjezdzam z garazu i po chwili slysze niepokojacy dzwiek(taki świst, podobny do syreny policyjnej), dzwiek ten pojawia sie dopiero po uzyskaniu jakis tam obrotow okolo 1500 i ustaje kolo 3500/obr. wydaje mi sie wtedy kiedy turbina dziala, kiedy auto stoi i dodaje gazu slychac najpierw silnik diesla a po chwili ten dzwiek-świst tez sie pojawia. Wydaje mi sie ze tez troche bardzie auto kopci na bialo ale nie wiem czy to z tego powodu czy dlatego ze odpalilem byl zimny silnik i niska temperatua na dworzu.
Ale auto przyspiesza tak jak wczesniej!
Co to moze byc, cos z turbina? Porsze o pomoc.
pozdrawiam
Marek20 lis 2008 #
Maciek z tego co mi sie wydaje to trubo poprostu tak pracuje jest taki nietypowy swist sporo ludzi dalo by wiele za taki swist w swoich samochodzikach :D a jak sie niepokoisz to podjedz do mechanika niech sprawdzą a ty mozesz luknąc pod maske i posprawdzac węzyki :) co do kopcenia skoro jest niska temp to pewnie woda sie skrapla :) mozesz jeszcze sprawdzic plyn w chlodnicy czy jest jednolity czy są kluski z oleju :) jak nie ma to spokojnie przy niskich temp tak jest pozdrowka :)
Master268926 lis 2008 #
Jak dla mnie artykuł całkiem niezły. Szukałem w wielu miejscach o ALS (Anti Lag System) i znalazłem tylko na angielskiej wikipedii. W anime "Initial D" ALS przetłumaczono jako "System Przerw Zapłonu" a w necie nic takiego nie było.
wieczór27 lis 2008 #
bardzo dobry artykuł, ale faktycznie przydało by się więcej informacji na tematy około-turbosprężarkowe :)
Adam01 gru 2008 #
Artykuł super tylko trochę mało szczegółów.
Maciek podejrzewam że to raczej turbo do wymiany, ja właśnie załatwiłem swoje ale to przez niewiedzę. Objawy były dokładnie takie same. Tyle że ja "lekko" podkręciłem swojego Caddy. Efekt był taki że żeby ktoś mógł ze mną się ścigać musiał mieć min. 200KM. Po wymianie turbo okazało się że ciśnienie doładowania jakie było ustawione w komputerze (bo tu ciśnieniem steruje komputer) to 2,6 atmosfery. Łopatki w turbo zaczęły się odkształcać i tarły o obudowę.
Pozzdrawiam
Kamil09 gru 2008 #
witam wszystkich:)) mam pytanie w sprawie turboo;]mam audi a3 1.8Turbo i czy mozna je gasic od razu? ile powinno sie odczekac mniej wiecej?czy postepowac z nim jak z dieslem?z gory wielkie dzieki:))prosze o odpowiedzi na maila:)wazne! :)dziekii jeszcze raz;]
sajmon11 gru 2008 #
wiadomo przeciez sprezarka jest zasilana przez spaliny z silnika czesc z nich idzie na linie walu a reszte na zapotrzebowanie do dodatkowego sprezania powietrza logicznie myslac moc jest wieksza ale kosztem sprawnosci silnika.Im bardziej bedziecie zwiekszac cisnienie tym wieksze koszta w eksploatacji wiecej placicie za paliwo itd
Sloma28 gru 2008 #
A ja mam takie pytanko.
Jak sprawdzic czy turbo jest na 100% do wymiany??
Ja28 gru 2008 #
pojsc do uczciwego mechanika, a najlepiej do ASO
Sloma28 gru 2008 #
Ale jak oni to sprawdzają??
Pod komputer podłączyć??
MAzi29 gru 2008 #
sajmon za paliwo nie bedzie sie placilo wiecej tylko samochod bedzie wiecej palił:P A temat troche krotki chociaz sensowny przydalo by sie pare ciekawostek ;p
Adam06 sty 2009 #
mozna jak najbardziej regenerowac turbo moj patrico jestem serwisantem autoryzowanym i mieciem z garazu tez pozdrawiam
Adam06 sty 2009 #
i jako dobry mechanik chcialem wszystkich wyprowadzic z błedu metoda majzla i młotka nie przeszla do histori jesli ktos ma jakies pytania piszcie pozdrawiam Adam z krakowa
luke-z11 sty 2009 #
"Nie mylic z kompresorem".Hehe. To tak jakby była różnica między astronauta a kosmonauta (jeden z USA, drugi z ZSRR ale nadal robia to samo) Sprężarka to to samo co kompresor. Tak lopatologicznie. Turbosprezarka montowana m.in. w samochodach jest urzadzeniem, gdzie wirnik rozpedza gaz (tu powietrze)i wystepuje niejako zjawisko "wtloczenia" tego gazu. Praca sprezarki wirnikowej (lub tlokowej) polega na zamknieciu gazu w mniejszej przestrzeni, czyli sprezenie. A co do regenerowanych "turbo", to tak jakby z prostytutki na nowo robic dziewice (ale to moje zdanie)
marcin13 sty 2009 #
wyjelem katalizator ze swojego turbo diesla znaczy przebilem te siatki i od tego momentu turbo zarzuca troszke na intercooler to zbieg okolicznosci czy powod bo spaliny maja latwy wylot jest cug i turbo za szybko kreci sie??
Mati23 sty 2009 #
"i od tego momentu turbo zarzuca troszke na intercooler" jedno z 2 niewiele ma wspólnego. Napisz co to za auto będzie łatwiej coś na ten temat napisać. Napisz czy auto dymi jak tak to na jaki kolor, czy ubywa olej (poziom oleju) itd. Najprościej to by było wymontowac turbo i podjechac do firmy zajmujacej się regeneracja za 100 zł można sprawdzić turbo na szczelności i wyważenie (i wtedy będzie wszystko jasne).
Anonim24 sty 2009 #
rozmawialem juz z mechanikiem oleju nie ubywa jakies 300-400ml na 9 tys km czyli wymiana od wymiany , po prostu powinna byc strumienica zamiast kata ale staram sie jezdzic ekonomicznie do 2400 obr takze turbo az tak bardzo nie dostaje a zuzycie bez kata spadlo jakies 0,2 litra na setke przy tym samym stylu. auto to dedra 98 r 1,9 tds minimalne spalanie 4, 7l nizej nie moge:) dzieki mati!!
Anonim24 sty 2009 #
a co do dymu to nie jest zle powyzej 4 tys troche rzuci dymu ciemnego ale to jest tylko chwilka drugi trzeci raz przegazuje i zanika przy jezdzie takiej non stop na wysokich obrotach nie kopci
Mati25 sty 2009 #
Jak by turbo puszczało olej dym powinien być niebieski :), czarny to cos z dawka. A powiedz mi czy np odma (oprężenie skrzynimkorbwodowej) ten wąż co wchodzi przed turbo od strony filtra powietrza jest suchy czy może z niego się zaczyna rosić olej ??. Też jak ta odma nie dziala tak jak powiinna tz ze jest zapchana itd to wtedy turbe bedzie ubywac olej ale takie ilości jakie ci ubywaja to jest nic :). Znajomy w nowej corsie dolewa prawie litr na 1000 km :) i w servisie mowię ze tak ma być
janusz27 sty 2009 #
Witam. Panowie mam takie pytanie. Czy muglbym zalozyc sobie w moim samochodzie turbosprezarke?? mam rovera 200 1.6 a kumpel ma 1.4 i tez by chcial zalozyc jezeli by sie dalo.?? Co wy na to ??
mati27 sty 2009 #
Wszystko się da ale pytanie czy masz zbedene 4- do 6 tys złotych :) na ta opoerację ?? (tak by mialo to rece i nogi)
janusz28 sty 2009 #
Wiesz narazie to sa tylko plany no ale jesli bym sie na to do konca zdecydowal to moze by sie cos znalazo :) Tylko ze mi sie wydaje ze mozna to zrobic troche taniej tak kolo 2-3 tys. ale mniejsza z tym najbardziej mnie interesuje to czy zeby zalozyc turbo nie musi bys jakis wzmacniany rozrzad i te inne podzespoly zeby one to wytrzymaly?????
Ja28 sty 2009 #
A nie taniej i lepiej zrobic swap silnika? Ewentualnie jesli zalezy ci na latwym przyroscie mocy to sa lepsze sposoby, na poczatek rozbiorka silnika i dokladne czyszczenie, potem najlatwiej jest zrobic calutki wydech, ewentualnie nowe ECU+kute tloki i nowa glowica silnika. Sposobow jest multum, ale instalowanie turbo w takim autku moim zdaniem mija sie z celem.
koshmar16 lut 2009 #
a ja mam inny problem otóż w moim volvo s60 D5 2.4L ostatnio poszed łintercooler rozszczelnił się dość mocno.Idę do mechanika wymienia wstawia nowy przejechałem kilometr bum poszedł następny intercooler.Jadę do serwisu autoryzowanego mówią.panie padł elektrozawór od turbo wymiana 1000ał rozkręcają i szok całe turbo i wszysrkie przewody z kolektorem włącznie zabite jakąś gęstą mazią. Muszą czyścić calutki układ moje pytanie brzmi od czego to się zrobiło??
-Endriu-12 mar 2009 #
panowie w nowszych silnikach z recyrkulacja spalin colektor wydechowy i turbinka lubia zarastac nagarem jezeli oszczedzacie silnik tak sie wlasnie dzieje i wlasnie zeby temu zapobiec czasami trzeba dawac wyzsze obroty zeby to dalo rade wydmuchac a nie bez przerwy jezdzic oszczednie czyli max 2500obr bo to sie konczy wymiana kolektora wydechowego
Krzych22 mar 2009 #
dokladnie, innymni słowy trzeba czasem „przegonić koniki”, tudzież „przeprostować tłoki”
adam26 mar 2009 #
mam vw jette2 silnik 1,6 benzyna gaz czy dalo by rade wlorzyc turbinke?
haqdwao26 mar 2009 #
nie da
Damian02 maj 2009 #
elo mam pytanie co trzeba dokladnie wymienić jakbym miał przekladać turbo z innego samochodu i jaki to jest wydatek na oko aha i czy jest mozliwość zrobienia tego samemu
m2teo05 maj 2009 #
w jakim sensie przełozyc masz juz w swom aucie turbo czy nie o czym myslisz i co masz za auto a do adama to da sie zamontowac turbo do wszytkiego np w smarcie o pojemnosci 600 cm masz turbo ;p
max22 maj 2009 #
Witam. Mam senatora 86′ 3.0 E Czy dało by rade wstawić turbo ? ;>
m2teo24 maj 2009 #
wsztstko sie da tylko kwestia $$$ ile chcesz na to wydac i co osiagnac
Bastian28 maj 2009 #
witam :) mam pytanie , mam vw golfa 1.3 z 89r. czytalem ze w tych silnikach bylo montowana turbinka g40 ale tylko w polo . Chcialbym taka zalozyc ale nie wiem jak sie do tego zabrac ( co bedzie potrzebne) czy bede musial przerabiac kolektor wydechowy i caly dolot ?